Μια λιγότερο εμφανής μορφή κακοποίησης στις σχέσεις των ανθρώπων
Η συμπεριφορά μας μπορεί να οδηγεί σε κακοποίηση χωρίς να το καταλαβαίνουμε απόλυτα και τότε παρατηρούνται τα σημάδια της λεγόμενης παθητικο-επιθετικής προσωπικότητας.. Όταν κάποιος χτυπάει ή βρίζει, ξέρει ότι κακοποιεί και ο δέκτης αυτών γνωρίζει ομοίως ότι κακοποιείται. Είναι προφανές και ευκολο να παρατηρηθεί. Η κακοποίηση όμως που δεν είναι τόσο εμφανής αλλά δισδιάκριτη και κεκαλυμμένη ή μασκαρεμένη από πράξεις που φαίνονται φυσιολογικές, σε στιγμές αγάπης και φροντίδας, είναι επώδυνη. Και ένας άνθρωπος με στοιχεία παθητικοεπιθετικής συμπεριφοράς κινείται σε στα πλαίσια αυτής της μορφής κακοποίησης.
Αυτή η συμπεριφορά πηγάζει από την ανικανότητα του ατόμου να εκδηλώσει τον θυμό του με τρόπο που δείχνει συναισθηματική υγεία. Τα συναισθήματα του μπορεί να είναι τόσο πνιγμένα που ούτε καν μπορεί να συνειδητοποιήσει ότι είναι θυμωμένος ή ότι αισθάνεται μνησικακία. Μπορεί να κάνει πολλά άτομα γύρω του να νοιώσουν ότι χάνουν το μυαλό τους και μοιάζει απογοητευμένος όταν παρατηρεί την συμπεριφορά τους. Λόγω της απώλειας επίγνωσης των συναισθημάτων του, συχνά αισθάνεται ότι οι άλλοι τον παρεξηγούν ή έχουν παράλογες προσδοκίες από αυτόν αν αναφέρονται στην συμπεριφορά του.
Ενδείξεις παθητικοεπιθετικής συμπεριφοράς
- Αμφιθυμία: Όπως ακούμε συχνά, οι πράξεις μιλάνε καλύτερα από τα λόγια. Και αυτή η φράση απεικονίζεται εκπληκτικά στο διφορουμενο στοιχείο που εμφανίζει ένας άνθρωπος με παθητικοεπιθετικές συμπεριφορές. Σπανίως εννοεί αυτο που λέει ή λέει αυτό που θέλει οι άλλοι να εννοήσουν. Ο καλύτερος κριτής του συναισθήματος του για κάποιο ζήτημα, είναι η συμπεριφορά του. Δεν συνηθίζει να πράττει αν δεν έχει πρώτα προκαλέσει άγχος και ένταση στον χώρο μέσω του διφορούμενου τρόπου του στην επικοινωνία.
- Λήθη: Αυτό που κάνει συχνά είναι αποφεύγει την λήψη ευθύνης μέσω της `αφηρημάδας`. Πόσο καλό είναι αυτό ? Δεν υπάρχει πιο εύκολος τρόπος να τιμωρήσεις κάποιον από το να ξεχάσεις το δείπνο που είχατε κανοίσει, ή τα γενέθλιά του ή ακόμα καλύτερα, μια επέτειο.
- Κατηγορία: Δεν πιστεύει ότι ευθύνοται ποτέ για τις πράξεις του. Αν δεν φταίς εσύ, τότε κάτι θα συνέβη στην δουλειά του, η κίνηση στο δρόμο προς το σπίτι, ή ο αργός υπάλληλος σε μια δημόσια υπηρεσία. Δεν κάνει ποτέ λαθη ο ίδιος ενώ όλοι γύρω του κάνουν πάντοτε και πρέπει όλοι αυτοί να τιμωρηθούν για αυτά τους τα λάθη.
- Απουσία θυμού: Μπορεί να μην εκδηλώσει ποτέ τον θυμό του. Κάποιοι είναι χαρούμενοι με ό,τι κι αν θελήσεις. Εξωτερικά πάντα! Η παθητικοεπιθετικοτητα στην συμπεριφορά του μπορεί να υποδηλώνει κάτι που ίσως να έχει μάθει απο παιδί, ότι δηλαδή ο θυμός δεν είναι ένα αποδεκτό συναίσθημα. Οπότε περνάει όλη του την ζωή συσσωρεύοντας θυμό, διατηρώντας τον, και μετά να τον μεταδίδει σε κάποιον με αδέξιο τρόπο.
- Φόβος για εξάρτηση: O Scott Wetlzer γράφει, “Αβέβαιος για την αυτονομία του και φοβούμενος να μείνει μόνος του, παλεύει με τις ανάγκες τους για εξάρτηση, συνήθως μέσω της προσπάθειάς του να σε ελέγξει.Θέλει να πιστευουν γι αυτόν ότι δεν εξαρτάται από κάποιον άλλον, αλλά προσκολλάται περισσότερο από όσο αντέχει να παραδεχτεί. Οι σχέσεις μπορεί να γίνουν πεδία μάχης, όπου κερδίζει μόνο όταν αρνείται την ανάγκη του για την δική σου υποστήριξη“.
- Φόβος για οικειότητα: Συχνά δυσκολέυεται σημαντικά να δώσει την εμπιστοσύνη του. Λόγω αυτού, προφυλάσσει τον εαυτό του μην αποκτήσει οικείότητα στις σχέσεις τουμ. Θα κανει σεξ μαζί σου αλλά σπάνια θα σου κάνει έρωτα. Αν νοιώθει ότι δένεται, μπορεί να σε τιμωρήσει στερώντας σου το σεξ.
- Σκόπιμη παρεμπόδιση: Θέλεις κάτι από αυτόν τον άνθρωπο ? Αν ναι, ετοιμασου να το περιμένεις ή ισως να μην το πάρεις και ποτέ. Είναι σημαντικό για εκείνον να μην γίνει το δικό σου. Μπορεί να φέρεται σαν ότι είναι σημαντικό για εκείνον να σου δώσει αυτό που θέλεις, αλλά σπανιώς θα φτασει στο σημείο να στο δώσει. Είναι χαοτικό να έχεις κάποιον να φαίνεται σαν να θέλει να σου δώσει κάτι αλλά ποτέ να μην το κάνει. Μπορεί να νοιώθεις ότι ζητάς πολλά, και είναι αυτό ακριβώς που θέλει να σε κάνει να νοίωσεις.
- Θυματοποίηση: Έχει έντονη την αίσθηση ότι τον αδικούν. Αν συγχυστείς επειδή αργεί συνεχώς, προσβάλλεται διότι πάντοτε έχει στο μυαλό του ότι άλλος έφταιγε που καθυστέρησε. Είναι πάντα το αθώο θύμα των παράλογων προσδοκιών σου, ενα υπερφορτωμένο απο δουλειά αφεντικό ή αυτός ο αργός υπάλληλος στην δημόσια υπηρεσία.
- Αναβλητικότητα: Πιστεύει ότι οι προθεσμίες ισχύουν για όλους εκτός αυτού. Κάνει πράγματα στο δικό του χρονοδιάγραμμα και επικρίνει όποιον προσδοκεί κάτι διαφορετικό από αυτόν.
Έχει ανάγκη να σχετίζεται με κάποιον ο οποίος θα είναι το αντικείμενο της εχθρικότητάς του. Έχει ανάγκη κάποιον στου οποίου τις προσδοκίες και απαιτήσεις μπορεί να αντιστέκεται. Έλκεται συνήθως από άτομα εξαρτώμενα, με χαμηλή αυτοεκτίμηση, και αυτά που του είναι έυκολο να τους δικαιολογηθεί για άλλες ακατάλληλες συμπεριφορές του.
Η μεγαλύτερη ενόχληση στην σχέση μαζί του είναι ότι ποτέ δεν τηρεί τις συμφωνίες και τις υποσχέσεις του. Θα μεταθέσει την κάθε υποχρεώση της σχέσης ενώ την ίδια στιγμή θα το κάνει να φαίνεται σαν να κουβαλάει μεγάλο βάρος και ότι είναι πολύ τρυφερός σύντροφος. Το στενάχωρο είναι ότι μπορεί να σε κάνει να πιστέψεις ότι σε αγαπάει και σε θαυμάζει, ένας άνθρωπος που είναι απόλυτα ανίκανο να δημιουργήσει μια συναισθηματική σχέση με όποιον άνθρωπο.
Αγνοεί προβλήματα στην σχέση, βλέπει τις καταστάσεις μέσα από την δική του αίσθηση της πραγματικότητας, κι αν πιεστεί να διαχειριστεί τα προβλήματα θα αποσυρθεί εντελώς από την σχέση και από σενα. Θα αρνηθεί τις αποδείξεις ότι έκανε λαθος, θα διαστρεβλώσει αυτό που ξέρεις ότι αληθεύει ώστε να κολλάει στο σχέδιό του, θα μειώσει την σημασία ή θα πεί ψέμματα ώστε η δική του εκδοχή της αλήθειας να μοιάζει πιο λογική. Θα πεί κάτι, θα κάνει κάτι άλλο και μετά θα αρνηθεί ότι είπε αρχικά το πρώτο. Δεν λεέι τις ανάγκες και τις επιθυμίες του ξεκάθαρα, και περιμένει ο άλλος να διαβάσει το μυαλό του και να καλύψει τις ανάγκες του. Αυτό που υποστηρίζει είναι ότι αν ο άλλος τον αγαπούσε, θα ήξερε τις ανάγκες και τις επιθυμίες του. Δεν μοιράζεται πληροφορίες που αφορούν τα συναισθήματά του, το εγώ του είναι ευθραυστο, και δεν μπορεί να δεχτεί την παραμικρή κριτική, οπότε γιατί να ξέρουν οι άλλοι τί σκέφτεται ή τί αισθάνεται ? Απαγορεύεται να εκμυστηρευτεί αυτή την πληροφορία και οι άλλοι να τον κρίνουν.
Πώς μπορούμε να πλησιάσουμε έναν άνθρωπο με τέτοια στοιχεία στην συμπεριφορά του?
Αν τον κοντράρεις, το πιο πιθανό είναι να σε αποφύγει, να μην μιλάει ή να φύγει αφήνοντάς σε μόνο μπροστά στα προβλήματα. Υπάρχουν 2 λόγοι για τους οποίους πρέπει να του μιλήσεις για την συμπεριφορά του. Ο ένας είναι ότι αν το κάνεις καταλλήλως, μπορεί να καταφέρεις να τον βοηθήσεις να αναγνωρίσει τις αρνητικές επιπτώσεις της συμπεριφοράς του. Ο δεύτερος, ακόμα κι αν δεν συμβεί αυτό, τουλάχιστον θα έχεις την ευκαιρία να του μιλήσεις ανοιχτά για το αντίκτυπο της συμπεριφορά του σε σένα κυρίως. Αν μη τι άλλο, μπορείς να βγάλεις μερικά πράγματα από μέσα σου. Δές μερικούς τρόπους να πλησιάσεις έναν άνθρωπο στο περιβάλλον σου που εμφανίζει τέτοιες συμπεριφορές:
- Κάνε θέμα συζήτησης τα συναισθήματά σου και όχι τις άσχημες συμπεριφορές του.
- Μην επιτίθεσαι στον χαρακτήρα του.
- Βεβαιώσου ότι είστε μόνοι.
- Αμφισβήτησε μια συγκεκριμένη συμπεριφορά την κάθε φορά, μην τα λές όλα μεμιάς.
- Αν θέλει να αποσυρθεί απο την συζήτηση, επέτρεψέ του το με αξιοπρέπεια.
- Θέσε χρονικό περιθώριο, η αντίκρουση δεν πρέπει να επεκταθεί αόριστα.
- Αν προσπαθήσει να σου πετάξει το μπαλάκι, μην αμυνθείς στην ανάγκη σου να κάνεις μια ώριμη συζήτηση για τα συναισθήματά σου.
- Βεβαιώσου ότι καταλαβαίνει ότι νοιάζεσαι για αυτό που του συμβαίνει, ότι τον αγαπάς και ότι δεν προσπαθείς να το ελέγξεις. Απλά προσπαθείς να φτάσεις στην ουσία των διαφωνιών σας και να κάνεις καλύτερη την σχέση σας.
Η αλήθεια είναι ο άνθρωπος με τέτοια συμπεριφορά επιθυμεί πραγματικά να συνδεθεί μαζί σου συναισθηματικά αλλά ο φόβος του για μια τέτοια, πιο οικεία σχέση τον εμποδίζει και έτσι οδηγείται σε αυτο-καταστροφικές συνήθειες. Οι κινήσεις του αυτές μπορεί να μην είναι εν πλήρει συνείδηση αλλά είναι άξιο επισήμανσης το ότι το μόνο που καταφέρνει είναι να απομακρυνθεί από την επίτευξη της σχέσης που επιθυμεί να φτιάξει μαζί σου.
Δεν κοιτάει μέσα του και δεν εξετάζει τον ρόλο του στο πρόβλημα της σχέσης. Θέλει μόνο να το βγάλει από μεσα του και να κατηγορήσει τους άλλους για τα λαθη που κάνουν. Η αποδοχή των λαθών είναι ταυτόσημη με την συναισθηματική αυτο-καταστροφή. Ζεί στην άρνηση των αυτοκαταστροφικών του συμπεριφορών, τις συνέπειες αυτών των συμπεριφορών και τις επιλογές που κάνει οι οποίες πληγώνουν σημαντικά τους άλλους.
Αντιμετωπίζει σαν `ύλη` το αντικείμενο της επιθυμίας του ακόμα κι όταν είναι άνθρωπος αυτό. Αποτελείς το μέσον για ένα απόκτημα. Η μόνη σου αξία είναι να του τροφοδοτείς τις συναισθηματικές του ανάγκες. Δεν σε βλέπει σαν άτομο με συναισθήματα και ανάγκες αλλά σαν επέκταση του εαυτού του. Νοιάζεται για σένα όπως για την αγαπημένη του καρέκλα. Είσαι εκεί για την άνεσή του και την ευχαρίστησή του και θα έχεις χρήση μόνο αν καλύπτεις τις ανάγκες του.
Θέλει την προσοχή σου και το δέσιμο που βιώνει ο άνθρωπος όταν αγαπάει, αλλά φοβάται να μην χάσει την ανεξαρτησία του και τον εαυτό του μέσω του άλλου. Θέλει αγάπη και προσοχή αλλά το αποφεύγει λόγω του φόβου του μην τον καταστρέψουν. Πρέπει να μείνεις στα όριά του και αν υπάρξει συναισθηματικό δέσιμο στην καλύτερη περίπτωση είναι ισχνό.
Η μόνη ελπίδα για αλλαγή στον τρόπο που δαιχειρίζεται τα θέματα σχέσης είναι αν μπορέσει να καταλάβει τα λάθη του και την συμβολή του στα προβλήματα του γάμου του. Η αντιμετώπιση παιδικών πληγών, η ενδοσκόπηση αντί εξωτερικής παρατήρησης για να βρεί την αιτία των προβλημάτων στην ζωή του, θα τον βοηθήσει να δημιουργήσει βαθύτερους συναισθηματικούς δεσμούς με μια μεγαλύτερη αίσθηση συναισθηματικής ασφάλειας.
